Θέματα Λαογραφίας του Ποντιακού Ελληνισμού

Σε εκδήλωση, που έλαβε χώρα στο ξενοδοχείο King George, παρουσία εκπροσώπων της πολιτικής ηγεσίας, καθώς και ανθρώπων των γραμμάτων, πραγματοποιήθηκε η παρουσίαση του βιβλίου «ΠΟΝΤΟΣ: Θέματα Λαογραφίας του Ποντιακού Ελληνισμού» των εκδόσεων «Αλήθεια».

Το έργο «Πόντος» για τον λαϊκό πολιτισμό και την παράδοση του Πόντου και των κατοίκων του είναι το αποτέλεσμα μελέτης και έρευνας 28 ειδικών ερευνητών, επιστημόνων και Πανεπιστημιακών Καθηγητών, υπό τον συντονισμό του Επίκουρου Καθηγητή Λαογραφίας, στο Τμήμα Γλώσσας, Φιλολογίας και Πολιτισμού των Παρευξεινίων Χωρών, του Δημοκριτείου Πανεπιστημίου Θράκης, κ. Μανόλη Γ. Σέργη.

Χρειάστηκαν τέσσερα χρόνια κοπιώδους προσπάθειας για το συντονισμό, την συγγραφή και την συγκρότηση των 462 σελίδων του τόμου.

Το έργο, αντίστοιχο του οποίου δεν υπάρχει μέχρι σήμερα στην ελληνική βιβλιογραφία, εντάσσεται στην σειρά «Ελληνικοί Τόποι και Πολιτισμοί» των Εκδόσεων «Αλήθεια» και σχεδιάστηκε με διπλό σκοπό:

• Να αποτελέσει βήμα γνώσης του κάθε Έλληνα πολίτη αλλά και έναυσμα προώθησης των λαογραφικών σπουδών γύρω από τον πλούσιο λαϊκό πολιτισμό του Πόντου και
• Να αποτελέσει έγκυρο πανεπιστημιακό σύγγραμμα το οποίο θα εισάγει για πρώτη φορά την ειδικότερη, γνώση, διδασκαλία και σπουδή της ποντιακής λαογραφίας στα ελληνικά Πανεπιστήμια.

Στο λαογραφικό αυτό έργο - πρωτόγνωρο για τα μέχρι τώρα δεδομένα, αφού ανάλογες προσπάθειες στο παρελθόν περιορίσθηκαν σε μονοσήμαντες και συνήθως ιστορικές μόνον καταγραφές και μαρτυρίες για τον Πόντο και τον Ποντιακό Ελληνισμό - εξετάζονται διεξοδικά η λαϊκή παράδοση του Μικρασιατικού Πόντου και η διαμόρφωση της νέας ταυτότητας των Ποντίων, που ήρθαν στην Ελλάδα με την Μικρασιατική Καταστροφή του 1922 και την ανταλλαγή πληθυσμών, στο πλαίσιο της συνθήκης της Λωζάννης, το 1923-1924.

Εξετάζεται, επίσης, η παράδοση των Ποντίων, που εντάχθηκαν στα όρια της τέως Σοβιετικής Ένωσης και παλιννόστησαν στην Ελλάδα κατά τις τελευταίες δεκαετίες του 20ου αιώνα. Οι σχετικές μελέτες περιλαμβάνουν, μάλιστα, όλες τις εκφάνσεις ενός παραδοσιακού πολιτισμικού συστήματος. Δηλαδή, τόσο τον υλικό και τον κοινωνικό, όσο και τον πνευματικό βίο, στην μεγάλη ποικιλία των επιμέρους εκδηλώσεων τους.

Όπως υπογράμμισε στην ομιλία του ο δημοσιογράφος, κ. Κώστας Τσαρούχας: «Προκύπτει αβίαστα ότι το ανά χείρας επιστημονικό έργο θα θυμίσει στους παλιότερους, αλλά και θα διδάξει στους νεότερους, την λαϊκή παράδοση του Ποντιακού Ελληνισμού, ενός από τα δυναμικότερα και πλέον μαρτυρικά τμήματα του Γένους μας». Για τον λόγο αυτό, ο τόμος για την λαογραφία του Πόντου των εκδόσεων Αλήθεια αποτελεί πραγματικό εργαλείο εθνικής και πολιτισμικής αυτογνωσίας, σε μία εποχή κρίσιμων ανακατατάξεων και οριακών ιστορικών και πολιτισμικών μετασχηματισμών στην ευρύτερη περιοχή μας».

Από την πλευρά του, ο Πρόεδρος της AEGEAN και της Ευξείνου Λέσχης Αθηνών, κ. Δημήτρης Μελισσανίδης, αφού επισήμανε πως ο ποντιακός πολιτισμός και η ιστορία «δεν έχει πάρει την θέση που του αρμόζει στην ιστορία του ελληνικού έθνους», συμπλήρωσε πως «μέρος αυτού του τεράστιου κενού, που ιδιαίτερα για μας τους Πόντιους είναι ένα κενό στις καρδιές μας, έρχεται να καλύψει ο σπουδαίος τόμος των εκδόσεων ΑΛΗΘΕΙΑ, ΠΟΝΤΟΣ, Θέματα Λαογραφίας του Ποντιακού Ελληνισμού».