Εμφάνιση αναρτήσεων με ετικέτα ΠΑΡΑΔΟΣΗ. Εμφάνιση όλων των αναρτήσεων
Εμφάνιση αναρτήσεων με ετικέτα ΠΑΡΑΔΟΣΗ. Εμφάνιση όλων των αναρτήσεων
Κυριακή, Απριλίου 19, 2020
Τρίτη, Δεκεμβρίου 01, 2015
Κυριακή, Μαρτίου 30, 2014
Κυριακή, Μαρτίου 29, 2009
4 ΧΡΟΝΙΑ ΧΩΡΙΣ ΤΟΝ ΧΡΥΣΑΝΘΟ....
Ένα συγκλονιστικό κείμενο που έγραψε δύο χρόνια πριν, για τον ανεπανάληπτο ΧΡΥΣΑΝΘΟ ο καθηγητής και ιστορικός Κ.Φωτιάδης, παραθέτεται παραπάνω, και απλά σας παραθέτω τις τελευταίες γραμμές του κειμένου του :
“ Πραγματικά σε αυτό το φέρετρο ακούμπησε τη νύχτα εκείνη ο Ποντιακός Ελληνισμός. Και έκλαψε μαζί με την πιστή του Πηνελόπη για το πνευματικό ανάστημα που έχασε. Κι ένιωσε πιο ορφανωμένη αλλά και πιο υπεύθυνη για τα χρόνια που θάρθουν.”
Πέμπτη, Ιανουαρίου 29, 2009
Της Τρίχας το Γεφύρ
LISTEN : ΠΕΤΡΟΣ ΓΑΙΤΑΝΟΣ - Της Τρίχας το Γεφύρ
«... δι' ελέου και φόβου περαίνουσα την των τοιούτων παθημάτων κάθαρσιν...»
Στην ανάλυση του ορισμού της «κατ' Αριστοτέλην» ερμηνείας για την τραγωδία, το θρυλικό λαϊκό άσμα «Τη Τρίχας το Γεφύρ» διαγράφει το λυτρωτικό αποτέλεσμα (σκοπό) της τραγωδίας και τα αισθήματα της ανθρώπινης θυσίας για το κτίσιμο του γεφυριού. Μάταια χίλιοι μάστοροι και μύριοι μαθητάδες εργάζονταν. Ό,τι την μέρα έχτιζαν το βράδυ γκρεμιζόταν.
Το στοιχείο της Γέφυρας ζητούσε θύμα και μάλιστα ανθρώπινη θυσία (ο Αγαμέμνων θυσιάζει την Ιφιγένεια), το φαινόμενο αυτό είναι γνωστό και κρατά απο την αρχαία Ελλάδα και συνεχίσθηκε στους προχριστιανικούς χρόνους - ίσως, μέχρι και σήμερα.
Το τραγούδι «Τη Τρίχας το γεφύρι» είναι ένα απο τα πιο θρυλικά ποντιακά τραγούδια που μεταβιβάστηκε απο στόμα σε στόμα και απο γενεά σε γενεά. Ο ίδιος ο μύθος υπάρχει στην Κύπρο και σε σαραντα πέντε γεφύρια της περιοχής των Βαλκανίων.
....η σύγκρουση δύο φιλοσοφιών, η μία ήταν της χριστιανικής θρησκείας και η άλλη της μαγείας.....
....οι δυνάμεις της κακίας και του σκότους εμπόδισαν την ανέργεση της γέφυρας πάνω απο ένα ορμητικό ποτάμι και έτσι εμπόδισαν την ευτυχία δύο νέων ανθρώπων που ένωσαν τη μοίρα τους. ....
«... δι' ελέου και φόβου περαίνουσα την των τοιούτων παθημάτων κάθαρσιν...»
Στην ανάλυση του ορισμού της «κατ' Αριστοτέλην» ερμηνείας για την τραγωδία, το θρυλικό λαϊκό άσμα «Τη Τρίχας το Γεφύρ» διαγράφει το λυτρωτικό αποτέλεσμα (σκοπό) της τραγωδίας και τα αισθήματα της ανθρώπινης θυσίας για το κτίσιμο του γεφυριού. Μάταια χίλιοι μάστοροι και μύριοι μαθητάδες εργάζονταν. Ό,τι την μέρα έχτιζαν το βράδυ γκρεμιζόταν.
Το στοιχείο της Γέφυρας ζητούσε θύμα και μάλιστα ανθρώπινη θυσία (ο Αγαμέμνων θυσιάζει την Ιφιγένεια), το φαινόμενο αυτό είναι γνωστό και κρατά απο την αρχαία Ελλάδα και συνεχίσθηκε στους προχριστιανικούς χρόνους - ίσως, μέχρι και σήμερα.
Το τραγούδι «Τη Τρίχας το γεφύρι» είναι ένα απο τα πιο θρυλικά ποντιακά τραγούδια που μεταβιβάστηκε απο στόμα σε στόμα και απο γενεά σε γενεά. Ο ίδιος ο μύθος υπάρχει στην Κύπρο και σε σαραντα πέντε γεφύρια της περιοχής των Βαλκανίων.
....η σύγκρουση δύο φιλοσοφιών, η μία ήταν της χριστιανικής θρησκείας και η άλλη της μαγείας.....
....οι δυνάμεις της κακίας και του σκότους εμπόδισαν την ανέργεση της γέφυρας πάνω απο ένα ορμητικό ποτάμι και έτσι εμπόδισαν την ευτυχία δύο νέων ανθρώπων που ένωσαν τη μοίρα τους. ....
Της Τρίχας το Γεφύρ
Ση γέφυραν, ση γέφυραν,
έλα Δάφνεμ ποταμέ
ση Τρίχας το γεφύριν,
ε, Δάφνεμ και μυριγμένε
Σίλιοι μαστόρ' εδούλευαν,
έλα Δάφνεμ ποταμέ
και μύριοι μαθητάδες
ε, Δάφνεμ και μυριγμένε
Όλεν τ' ημέραν έχτιζαν,
έλα Δάφνεμ ποταμέ,
τη νύχταν εχαλάουτον,
ε, Δάφνεμ και μυριγμένε
- Ντο δεις με πρωτομάστορα,
έλα Δάφνεμ ποταμέ
και στένω το γεφύρι σ';
ε, Δάφνεμ και μυριγμένε
- Αν δίγω σε τον κύρη μου,
έλα Δάφνεμ ποταμέ
άλλο κύρην πα κι έχω!
ε, Δάφνεμ και μυριγμένε
- Ντο δεις με πρωτομάστορα,
έλα Δάφνεμ ποταμέ
και στένω το γεφύρι σ';
ε, Δάφνεμ και μυριγμένε
- Αν δίγω σε τη μάνα μου,
έλα Δάφνεμ ποταμέ
άλλο μάναν πα κι έχω!
ε, Δάφνεμ και μυριγμένε
- Ντο δεις με πρωτομάστορα,
έλα Δάφνεμ ποταμέ
και στέκει το γεφύρι σ';
ε, Δάφνεμ και μυριγμένε
- Αν δίγω σε τ' αδέλφια μου,
έλα Δάφνεμ ποταμέ
άλλ' αδέλφια πα κι έχω!
ε, Δάφνεμ και μυριγμένε
- Ντο δεις με πρωτομάστορα,
έλα Δάφνεμ ποταμέ
και στερένω το γεφύρι σ';
ε, Δάφνεμ και μυριγμένε
- Αν δίγω σε την κάλη μου,
έλα Δάφνεμ ποταμέ
καλύτερον ευρήκω!
ε, Δάφνεμ και μυριγμένε
Τρι' αδέλφια έμνες εμείς και οι τρεις καταραμένοι,
είνας έχτσεν την 'δεσαν κι άλλε το Δεβασίριν
κι εγώ η τρισκατάρατος της Τρίχας το γεφύριν.
-------------------------------------------------
Ακεί πέραν σό Δρακολίμν', σή Τρίχας τό γεφύριν,
χίλιοι μαστόρ' εδούλευαν και μύριοι μαθητάδες.
Όλεν τήν μέραν έχτιζαν, τή νύχτα εχαλάουντον.
Οι μάστοροι εχαίρουσαν, θε να πλεθύν' η ρόγα,
οι μαθητάδες έκλαιγαν, τσι κουβαλεί λιθάρια.
Κι ατός ο πρωτομάστορας νουνίζ' νύχταν κι ημέραν.
Ντο δίεις με, Πρωτομάστορα και στένω το γεφύρι σ'
- Αν δίγω σε τον κύρην μου, άλλον κύρην πα 'κ' έχω!
- Ντο δίεις με, Πρωτομάστορα και στένω το γεφύρι σ' ;
- Αν δίγω σε τη Μάνα μου, μάναν άλλλο πα 'κ' έχω!
- Ντο δίεις με, Πρωτομάστορα και στένω το γεφύρι σ' ;
- Αν δίγω σε τα πουλόπα μ', ζωήν ατά 'κ' εγνώρσαν!
- Ντο δίεις με, Πρωτομάστορα και στένω το γεφύρι σ' ;
- Θα δίγω σε την κάλη μου. Καλύτερον ευρήκω!
Μενεί και λέει την κάλην ατ', αγλήγορα να έρται.
'Κόμαν τον Γιάννεν 'κ' έλουσεν και σο κουνίν 'κ' εθέκεν,
'κόμαν τα χτήνια 'κ' έλμεξεν, τα μουσκάρια 'κ' εδέκεν.
Διπλομενεί την έρημον με τ' άοικον πουλόπον:
Σάββαν να πάει σο λουτρόν, την Κερεκήν σον γάμον
και την Δευτέραν το πουρνόν, αδά να ευρισκάται.
Σάββαν επήγεν σο λουτρόν, την Κερακήν σον γάμον
και την Δευτέραν το πουρνόν σο Δρακολίμν' ευρέθεν.
- Καλή μ', ακεί σο Δρακολίμν', ερούξεν το σκεπάρι μ',
ήν ποίος μπαίν' και παίρ' ατό, θα εν τ' εμόν η κάλη.
Πέντε οργέας κατηβαίν' και με την τραγωδίαν,
και άλλα πέντε κατηβαίν' με την μοιρολογίαν.
- Κι άρ 'κι πονώ τα κάλλια μου, κι άρ 'κι πονώ τη νέτε μ',
πονώ και κλαίγω το πουλί μ' ντ' εφέκα κοιμισμένον.
Πώς τρομάζνε τα γόνατα μ', να τρομάζ' το γεφύρι σ'.
Κι άμον ντο σείουν τα μαλιά μ', να σείουν οι διαβάτοι.
Κι άμον ντο τρέχνε τα δάκρυα μ', να τρέχ' και το ποτάμιν!
- Ευχέθ' καλή μ'. Ευχέθ' καλή μ'. Ευχέθ', μην καταράσαι,
Αδέλφια έεις σην ξενειτιάν, έρχουνταν και διαβαίνε.
- Κι άμον ντο στέκνε τα γόνατα μ', να στέκει το γεφύρι σ'.
- Κι άμον ντο στέκνε τα μαλιά μ', να στέκνε οι διαβάτοι.
- Κι άμον ντο στέκνε τα δάκρυα μ', να στ'εκει το ποτάμι!
Τρί' αδελφάδες έμνες εμείς κι οι τρεις καταραμένοι.
Είνας, έχτσεν την Άδεσσαν κι άλλε το Δεβασίριν
κι εγώ η τρικατάρατος, τη Τρίχας το γεφύριν! (πηγή : vripol )
έλα Δάφνεμ ποταμέ
ση Τρίχας το γεφύριν,
ε, Δάφνεμ και μυριγμένε
Σίλιοι μαστόρ' εδούλευαν,
έλα Δάφνεμ ποταμέ
και μύριοι μαθητάδες
ε, Δάφνεμ και μυριγμένε
Όλεν τ' ημέραν έχτιζαν,
έλα Δάφνεμ ποταμέ,
τη νύχταν εχαλάουτον,
ε, Δάφνεμ και μυριγμένε
- Ντο δεις με πρωτομάστορα,
έλα Δάφνεμ ποταμέ
και στένω το γεφύρι σ';
ε, Δάφνεμ και μυριγμένε
- Αν δίγω σε τον κύρη μου,
έλα Δάφνεμ ποταμέ
άλλο κύρην πα κι έχω!
ε, Δάφνεμ και μυριγμένε
- Ντο δεις με πρωτομάστορα,
έλα Δάφνεμ ποταμέ
και στένω το γεφύρι σ';
ε, Δάφνεμ και μυριγμένε
- Αν δίγω σε τη μάνα μου,
έλα Δάφνεμ ποταμέ
άλλο μάναν πα κι έχω!
ε, Δάφνεμ και μυριγμένε
- Ντο δεις με πρωτομάστορα,
έλα Δάφνεμ ποταμέ
και στέκει το γεφύρι σ';
ε, Δάφνεμ και μυριγμένε
- Αν δίγω σε τ' αδέλφια μου,
έλα Δάφνεμ ποταμέ
άλλ' αδέλφια πα κι έχω!
ε, Δάφνεμ και μυριγμένε
- Ντο δεις με πρωτομάστορα,
έλα Δάφνεμ ποταμέ
και στερένω το γεφύρι σ';
ε, Δάφνεμ και μυριγμένε
- Αν δίγω σε την κάλη μου,
έλα Δάφνεμ ποταμέ
καλύτερον ευρήκω!
ε, Δάφνεμ και μυριγμένε
Τρι' αδέλφια έμνες εμείς και οι τρεις καταραμένοι,
είνας έχτσεν την 'δεσαν κι άλλε το Δεβασίριν
κι εγώ η τρισκατάρατος της Τρίχας το γεφύριν.
-------------------------------------------------
Ακεί πέραν σό Δρακολίμν', σή Τρίχας τό γεφύριν,
χίλιοι μαστόρ' εδούλευαν και μύριοι μαθητάδες.
Όλεν τήν μέραν έχτιζαν, τή νύχτα εχαλάουντον.
Οι μάστοροι εχαίρουσαν, θε να πλεθύν' η ρόγα,
οι μαθητάδες έκλαιγαν, τσι κουβαλεί λιθάρια.
Κι ατός ο πρωτομάστορας νουνίζ' νύχταν κι ημέραν.
Ντο δίεις με, Πρωτομάστορα και στένω το γεφύρι σ'
- Αν δίγω σε τον κύρην μου, άλλον κύρην πα 'κ' έχω!
- Ντο δίεις με, Πρωτομάστορα και στένω το γεφύρι σ' ;
- Αν δίγω σε τη Μάνα μου, μάναν άλλλο πα 'κ' έχω!
- Ντο δίεις με, Πρωτομάστορα και στένω το γεφύρι σ' ;
- Αν δίγω σε τα πουλόπα μ', ζωήν ατά 'κ' εγνώρσαν!
- Ντο δίεις με, Πρωτομάστορα και στένω το γεφύρι σ' ;
- Θα δίγω σε την κάλη μου. Καλύτερον ευρήκω!
Μενεί και λέει την κάλην ατ', αγλήγορα να έρται.
'Κόμαν τον Γιάννεν 'κ' έλουσεν και σο κουνίν 'κ' εθέκεν,
'κόμαν τα χτήνια 'κ' έλμεξεν, τα μουσκάρια 'κ' εδέκεν.
Διπλομενεί την έρημον με τ' άοικον πουλόπον:
Σάββαν να πάει σο λουτρόν, την Κερεκήν σον γάμον
και την Δευτέραν το πουρνόν, αδά να ευρισκάται.
Σάββαν επήγεν σο λουτρόν, την Κερακήν σον γάμον
και την Δευτέραν το πουρνόν σο Δρακολίμν' ευρέθεν.
- Καλή μ', ακεί σο Δρακολίμν', ερούξεν το σκεπάρι μ',
ήν ποίος μπαίν' και παίρ' ατό, θα εν τ' εμόν η κάλη.
Πέντε οργέας κατηβαίν' και με την τραγωδίαν,
και άλλα πέντε κατηβαίν' με την μοιρολογίαν.
- Κι άρ 'κι πονώ τα κάλλια μου, κι άρ 'κι πονώ τη νέτε μ',
πονώ και κλαίγω το πουλί μ' ντ' εφέκα κοιμισμένον.
Πώς τρομάζνε τα γόνατα μ', να τρομάζ' το γεφύρι σ'.
Κι άμον ντο σείουν τα μαλιά μ', να σείουν οι διαβάτοι.
Κι άμον ντο τρέχνε τα δάκρυα μ', να τρέχ' και το ποτάμιν!
- Ευχέθ' καλή μ'. Ευχέθ' καλή μ'. Ευχέθ', μην καταράσαι,
Αδέλφια έεις σην ξενειτιάν, έρχουνταν και διαβαίνε.
- Κι άμον ντο στέκνε τα γόνατα μ', να στέκει το γεφύρι σ'.
- Κι άμον ντο στέκνε τα μαλιά μ', να στέκνε οι διαβάτοι.
- Κι άμον ντο στέκνε τα δάκρυα μ', να στ'εκει το ποτάμι!
Τρί' αδελφάδες έμνες εμείς κι οι τρεις καταραμένοι.
Είνας, έχτσεν την Άδεσσαν κι άλλε το Δεβασίριν
κι εγώ η τρικατάρατος, τη Τρίχας το γεφύριν! (πηγή : vripol )
Τρίτη, Δεκεμβρίου 02, 2008
Oi Μωμόγεροι
η αναφορά μας σε παλαιότερο post μας
Οι Μωμόγεροι (ή Μωμόεροι) είναι ένα Ποντιακό έθιμο που γινόταν στον Πόντο τα αρχαία χρόνια μέχρι και τις ημέρες μας. Το έθιμο είναι σατιρικό και συνηθίζετε κατά τη διάρκεια της περιόδου των Χριστουγέννων (15 Δεκεμβρίου) μέχρι τα μέσα Ιανουαρίου, άλλα μερικές φορές μέχρι τον μήνα του Φεβρουαρίου. Λόγω της γεωγραφικής απομόνωσης των Ποντίων, το έθιμο ήταν μια μορφή αναγνώρισης της Ελληνικής προέλευσής τους, και επίσης ένας τρόπος να ξεχαστεί από την Τουρκική δουλεία, και τις βίαιες εξισλαμίσεις.
Το 400 μ.Χ ο επίσκοπος της Αμάσειας Αστέριος, αναφέρεται σε έναν δυνατό εορτασμό των ανθρώπων που περιέλαβε μεταμφιέσεις κάθε χρόνο στις 1η Ιανουαρίου. Στην αρχαία Ελλάδα το 600 π.Χ., υπήρχε ένας πνευματικός εορτασμός του Θεού Διόνυσου. Ο εορτασμός αυτός είχε πνευματικά στοιχεία. . Η προέλευση των Μωμογέρων είναι επομένως πάρα πολύ σχετισμένη στην αρχαία Ελλάδα.
Το έθιμο Μωμόγεροι είναι ζωντανό ακόμα και σήμερα ιδιαίτερα σε διάφορα μέρη της Ελλάδας όπου οι πολύ Πόντιοι κατοικούν. Στην εβδομάδα πριν από το νέο έτος, τα άτομα θα ντυθούν με διάφορα κοστούμια, όπου κάθε κοστούμι συμβολίζει ένα μέρος του πολιτισμού και της λαογραφίας των Ποντίων. Η αρκούδα συμβολίζει τη δύναμη, η ηλικιωμένη γυναίκα ένα σύμβολο του παρελθόντος, η νύφη για το μέλλον, το άλογο για την ανάπτυξη, ο γιατρός για την υγεία, ο στρατιώτης για την υπεράσπιση, την αίγα (κατσίκα) για τα τρόφιμα και ο Άγιος Βασίλης συμβολίζει το νέο έτος που θα φτάσει σε μερικές μέρες. Σήμερα το έθιμο είναι περισσότερο ψυχαγωγικό, ενώ στο παρελθόν ήταν μαγικό.
Εγγραφή σε:
Αναρτήσεις (Atom)
